” KHÔNG GIAN TIỀN SỐ – KÊNH THÔNG TIN THỊ TRƯỜNG TIỀN SỐ “
Solana và hệ sinh thái của nó đang có sự những sự hồi sinh mạnh mẽ làm các nhà đầu tư hồi tưởng lại một hệ sinh thái đầy năng động trong giai đoạn 2021 – 2022. Một trong những sự hồi sinh đáng chú ý chính là Raydium và liệu chúng ta có thể chứng kiến một nền tảng Launchpad khủng khiếp trên hệ sinh thái Solana có quay trở lại và lấy lại vị thế của mình hay không?
Còn chần chờ gì nữa, mọi người cùng mình tìm hiểu về việc liệu Raydium có thể lấy lại vị thế của mình hay không?
Raydium & Vị Thế Trong Quá Khứ
Trong suốt lịch sử hình thành và phát triển của hệ sinh thái Solana, Raydium luôn đóng vai trò cực kì quan trọng trong việc xây dựng một nguồn thanh khoản dồi dào cho mạng lưới. Khi Serum mới ra đời và đóng vai trò như một Pool thanh khoản khổng lồ cho hệ sinh thái thì Raydium là một trong những AMM đầu tiên xây dựng trên Solana.
Tại thời điểm đó, bên cạnh Raydium thì người dùng có nhiều sự lựa chọn khác cùng ngành nhưng cho đến cuối cùng Raydium vẫn là người chiến thắng và nguyên nhân đến từ sản phẩm AcceleRaytor – Launchpad đầu tiên trên hệ sinh thái Solana.
Kể từ khi ra mắt AcceleRaytor, Raydium đã thu hút một số lượng các dự án khổng lồ đến với nền tảng của mình và hầu hết các dự án trong đó đều vô cùng chất lượng. Những dự án tăng trưởng hàng trăm lần trên Raydium bắt đầu xuất hiện như:
- Các dự án đã launchpad thành công và tăng trưởng hàng trăm lần như Star Atlas, Genopets, DeFi Land.
- Các dự án đã launchpad thành công và tăng trưởng ở mức thấp hơn khoản 10 – 30 lần thì là hầu hết các dự án trên Raydium đều đạt được mức ROI này như Synthetify, Solrise, Only1, Grape Protocol, Tab Trader, Run Node, Realy, Space Falcon,…
Với nền tảng AcceleRaytor và nguồn thanh khoản dồi dào đã nhanh chóng đưa Raydium trở thành một trong những nền tảng DeFi trụ cột trong hệ sinh thái Solana. Trong cùng thời điểm đó có rất nhiều nền tảng Launchpad ra đời trên Solana như Solanium, Solstater, Solsster, Star Launch,… nhưng chưa có bất kì nền tảng nào lấy được sự hòa quang của Raydium.
Khi hệ sinh thái Solana đạt đỉnh cao $10B TVL thì Raydium chiến đến $2.5B tương đương khoảng 25% tổng TVL của toàn bộ hệ sinh thái. Cũng trong cùng thời điểm đó số lượng các DApp, Protocol trên Solana cũng chạm đến mức 3 con số nên việc Raydium chiếm đến 25% tổng TVL của toàn hệ có thể cho thấy mức độ ảnh hưởng của Raydium trên Solana như thế nào?
Tuy nhiên, cùng với sự sụp đổ của FTX và Alameda Research thì TVL của cả Solana Ecosystem nói chung và Raydium nói riêng đều sụp giảm mạnh về TVL. Lúc này người ta bắt đầu tin rằng toàn bộ hệ sinh thái Solana sẽ nhanh chóng sụp đổ!
Raydium & Vị Thế Ở Hiện Tại
AcceleRaytor không được triển khai trong năm 2023
Tất cả những dự án được triển khai trên AcceleRaytor như Space Falcon, Yawww, Zebec, Nirvana và Hawksight đều đã diễn ra trước tháng 5/2022 và sau đó không lâu chúng ta chứng kiến sự sụp đổ của Terra – UST vào giữa tháng 5 rồi đến FTX – Alameda Research vào tháng 11 cùng năm. Từ đó tháng 4/2022 đến hiện tại là tháng 12/2023 nghĩa là trong gần 2 năm qua đã không có bất kì một dự án nào được triển khai IDO trên Raydium.
Một tín hiệu không lành nữa cho Raydium là những dự án thời gian gần đây triển khai token trên hệ sinh thái Solana như Pyth Network, Jito Labs và khả năng cao là Jupiter đều sẽ không triển khai bán Public Sales trên nền tảng Raydium hay bất kì một nền tảng nào khác mà chỉ có Airdrop cho những người đã ủng hộ dự án từ sớm.
Những cập nhật và sự đổi mới
Lần cuối cùng chúng ta thấy sự nâng cấp, đổi mới và cho ra mắt sản phẩm mới đến từ nhà Raydium đã diễn ra từ tháng 11/2022 khi mà đội ngũ phát triển ra mắt mô hình thanh khoản tập trung (CLMM). Tuy nhiên, với điểm đó cũng không làm cho Raydium trở nên khác biệt so với các đối thủ cùng nền tảng,
Lần cuối cùng có những thông tin đến từ Raydium vào tháng 7/2022, Raydium chính thức giới thiệu Token 2022 – một tiêu chuẩn token mới trên mạng lưới Solana.
Sản phẩm thụt lùi so với Orca
Thực tế, Orca cũng là một trong những AMM thế hệ đầu tiên trên hệ sinh thái Solana ra đời không lâu sau Raydium. Tuy nhiên, với cái bóng quá lớn của Launchpad làm Raydium gần như lu mờ mọi đối thủ như Orca, Saber, Atrix,… Thuở sơ khai, Orca nổi lên là nền tảng AMM có UI UX thân thiện nhất trên hệ sinh thái Solana và cũng có những chương trình Airdrop NFT, Token cho những người dùng của mình.
Trong mùa đông 2022, khác với sự im hơi lặng tiếng của Raydium thì Orca vẫn kiên trì phát triển nhưng điểm hay của Orca là thay vì đi mở rộng sang nhiều ngành khác nhau để có thêm người dùng thì Orca vẫn cặm cụi phát triển sản phẩm của mình. Quan trọng hơn nữa Orca luôn thể hiện với người dùng bằng việc cập nhật phần thưởng của các pool thanh khoản trên nền tảng của họ mỗi hai tuần một lần.
Rõ ràng, trong mùa đông của hệ sinh thái Solana thì ở đâu có Reward, có Incentives thì ở đó sẽ có người dùng và những nhà cung cấp thanh khoản. Orca làm được còn Raydium thì không làm được điều đó. Chính yếu tố này làm cho thanh khoản của Raydium dần dần đổ về Orca.
Nên là mặc dù sản phẩm không có quá nhiều sự khác biệt bởi vì theo thời gian UI UX của Raydium cũng đã cải thiện hơn rất nhiều nhưng sự khác biệt trong một chiến lược dài hạn thì Raydium về sản phẩm AMM cũng đã chính thức để thua Orca.
Thực tế cũng đã chỉ ra rằng trong đợt tăng trưởng vừa rồi khi Orca đã tăng trưởng và chạm mức hơn $200M TVL thì Raydium mới chỉ có khoảng chưa đầy $130M (theo DeFiLlama), tuy nhiên theo website của chính Raydium thì dự án này đang có mức TVL là $200M (nhưng nếu trừ đi khoảng $50M RAY đang trong staking thì TVL của Raydium cũng chỉ khoảng $150M). Vậy nên so sánh ngược xuôi thì Orca cũng đã chính thức vượt qua Raydium.
Xét về Volume giao dịch thì tròng 7 ngày qua (kể từ thời điểm viết bài) thì Volume giao dịch của Orca đã vượt qua nhiều cái tên như PancakeSwap, Curve Finance, Trader Joe để đứng TOP 2 toàn bộ ngành DEX và dưới đó có một số DEX của Solana như Lifinity, Phoenix, OpenBook,… Hơi đáng tiếc trong bảng xếp hàng này không rõ vì lí do vì sao mà Raydium không có mặt.
Tuy nhiên dựa trên nền tảng Coingecko thì trong vòng 24h qua (tại thời điểm viết bài) khi mà Volume giao dịch của Raydium chỉ rơi vào khoảng $156M thì con số này của Orca lên đến gần $500M trong khi đó Raydium hỗ trợ nhiều loại Crypto và cặp giao dịch hơn gấp đôi, gấp ba so với Orca. Nếu để so sánh với một trong những DEX lớn trên Solana ở thời điểm hiện tại thì Jupiter cũng đang thua khá xa Orca với chỉ khoảng $200M Volume.
Thua toàn diện về AMM đến từ Raydium.
Raydium & Vị Thế Ở Tương Lai
Raydium AcceleRaytor gặp thách thức đến từ Jupiter
Có thể nói rằng AcceleRaytor là sản phẩm thành công nhất từ trước đến nay của Raydium. Tuy nhiên, AcceleRaytor rất có thể đánh mất vị thế của mình trong khoảng thời gian tiếp theo khi mà gần đây Jupiter đã cho ra mắt chương trình Jupiter Start trong đó đặc biệt có 2 sản phẩm:
- Launchpad: Dự án chưa giới thiệu chi tiết mình sẽ cập nhật tới mọi người sớm nhất. Nhưng nghe tên mọi người đã đoán được 99% rồi.
- Atlas: Cho phép các nhà đầu tư nhỏ lể tiếp cận các vòng đầu tư Seed của các dự án mới ra đời.
Ngay lập tức, Jupiter đã có đầu tiên tham gia vào Jupiter Educate với dự án Zeta Markets – nền tảng Perp DEX nổi tiếng trên hệ sinh thái Solana. Khả năng cao đây sẽ là một trong những dự án đầu tiên được triển khai trên Jupiter Launchpad.
Ngoài ra, Jupiter Community Intro cũng đang đón nhận nhiều dự án tham gia như Samoyedcoin – dự án về Meme Coin, Ovols – dự án về NFT Fractional và Myro The Dog – dự án về Meme Coin.
Theo góc nhìn của mình thì khả năng cao nếu nhưng Raydium không có nhiều sự thay đổi thì nền tảng Launchpad thế hệ tiếp theo trên Solana sẽ là Jupiter. Tuy nhiên, Raydium vẫn sẽ có những lợi thế của riêng mình trong mảng Launchpad như:
- AcceleRaytor đã quá thành công và in dấu ấn đậm nét vào cả những người dùng, nhà đầu tư và các dự án.
- Với việc là một trong những nền tảng DeFi đầu tiên nên mối quan hệ của Raydium và sức ảnh hưởng của dự án trên toàn bộ hệ sinh thái vẫn còn rất lớn.
- Bởi vì là một trong những nền tảng DeFi đầu tiên và trụ cột thì chắc chắn Raydium có mối quan hệ sâu sắc với Solana Foudation. Chính những mối quan hệ như này sẽ giúp Raydium lấy lại vị thế nếu họ muốn.
Tuy nhiên, có nhiều thông tin bên lề cho rằng Raydium là một trong những sản phẩm đầu tiên của chính đội ngũ phát triển hệ sinh thái Solana bởi vì thời điểm đó có quá ít các nhà phát triển nên họ phải tự xây dựng các mảnh ghép cơ bản và giờ đây họ sẵn sàng chuyển giao những trọng trách cho các nền tảng DeFi tiếp theo được xây dựng bởi cộng đồng.
Tổng Kết
Có thể thấy rằng Raydium đang dần đánh mất vị thế của mình vào những dự án DeFi thế hệ tiếp theo. Có lẽ chúng ta đang chứng kiến một sự kiện chuyển giao vương quyền hay sự bất ngờ sẽ đến khi Raydium thay đổi lớp áo rồi quay trở lại, lấy lại những gì đã mất.
Tham gia cộng đồng KHÔNG GIAN TIỀN SỐ:
- Telegram: https://t.me/Crypto_SpaceVN
- Twitter (X) : https://twitter.com/cryptospace_vn
